UI یا طراحی رابط کاربری چیست؟

اگر با طراحی سایت، اپلیکیشن و به طور کلی دیجیتال مارکتینگ آشنا باشید، بدون شک واژه های UI و UX به گوشتان خورده است. در ادبیات حوزه طراحی، از UI با عنوان رابط کاربری و از UX به عنوان تجربه کاربری یاد می شود. در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی همه جانبه رابط کاربری پرداخته و بدانیم UI یا رابطه کاربری چیست، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

UI یا رابط کاربری چیست؟

راحتی در استفاده از هر وسیله و محصولی یکی از مهم ترین ویژگی های آن محصول در نظر کاربران محسوب می شود. این موضوع در تاریخ تکنولوژی همواره اهمیت داشته و یکی از اهداف تولید کنندگان در طراحی محصولات جدید، استفاده آسان و راحت محصولات آن ها برای کاربران است.

برای مثال شیشه های ماشین های قدیمی را در نظر بگیرید، اتومبیل های قدیمی دارای شیشه های دستی بودند و برای بالا و پایین بردن شیشه های خودرو نیاز به صرف زمان و انرژی بیشتری بود. در صورتیکه در حال حاضر شیشه تمامی اتومبیل ها به حالت برقی تغییر یافته و کاربر می تواند تنها با فشار دادن یک دکمه بدون صرف انرژی و زمان زیادی، وضعیت شیشه های اتومبیل را تغییر دهد.

استفاده از نسل قدیمی گوشی های موبایل و تایپ کردن با آن ها را با گوشی های هوشمند نسل جدید مقایسه کنید. دیگر نیازی به فشردن دکمه های قدیمی برای تایپ کردن نیست و با لمس صفحه گوشی می توانید به راحتی تایپ کنید. موارد نامبرده تنها مثال های کوچکی در مورد تغییر عملکرد برخی محصولات با هدف استفاده راحت تر برای کاربران هستند.

همین موضوع در حوزه طراحی با عنوان UI (User Interface) یا رابط کاربری شکل گرفته و هدف آن ارائه محصولات و خدمات در دنیای دیجیتال با کاربری راحت برای استفاده کنندگان می باشد. در واقع UI فضای تعامل انسان با دنیای دیجیتال و ماشین است که در حال حاضر به صورت یک شاخه جدا و تخصصی در علوم کامپیوتر تدریس می شود.

درواقع طراحی UI یک سایت و یا اپلیکیشن است که مشخص می کند تعامل کاربران باید در کجا و به چه صورتی قرار بگیرد، دکمه ها و آیکون های مختلف به چه شکل و در چه موقعیتی باشند، گزینه های مهم، خطاها و سایر مواردی که به تعامل کاربر در این فضا مربوط می شود به چه صورت طراحی شوند، فرم های موجود به چه صورت و در کجا قرار بگیرند؟

نحوه طراحی فرم ها به چه صورت باشد که برای کاربر خسته کننده نباشند و موجب فرار کاربر از صفحه مورد نظر نشوند.

با این تفاسیر بسیاری از افراد طراحی UI را با طراحی گرافیک سایت اشتباه می گیرند. در صورتیکه در طراحی UI به قابلیت هر آیکون، فرم، دکمه و… توجه می شود و در طراحی گرافیک توجه بیشتر بر روی زیبایی معطوف می شود.

رابط کاربری سایت

 با افزایش وابستگی کسب و کارهای مختلف به فضای اینترنت، طراحی سایت هم به یکی از عوامل مهم در موفقیت بیزنس های مختلف تبدیل شده است. یکی از مهم ترین فاکتورهایی که می تواند سایت شما را از سایرین متمایز کند، طراحی رابط کاربری جذاب است. اگر کاربران بتوانند به راحتی در وب سایت شما تعامل داشته باشند یک قدم به موفقیت در فضای وب نزدیک تر شده اید. این در حالیست که اگر وب سایت شما محتوای بسیار خوب و کاملی هم داشته باشد اما از نظر رابط کاربری ضعیف باشد در نهایت مخاطبان خود را از دست می دهید.

لازم به ذکر است اگر از طراحی سایت وردپرس یا جوملا و سایر سیستم های مدیریت محتوا با قالب های آماده استفاده می کنید نیازی نیست نگران طراحی رابط کاربری سایت خود باشید. چرا که معمولاً در این قالب ها طراحی UI به شکل استانداردی انجام شده است.

رابط کاربری موبایل

به دلیل استفاده زیاد افراد از موبایل در طول روز و همچنین محدودیت در فضای موجود برای طراحی، رابط کاربری در موبایل نسبت به رابط کاربری وب سایت می تواند بسیار پیچیده تر باشد.

طراحی رابط کاربری در موبایل باید به گونه ای باشد که کاربران بتوانند در صفحات کوچک (نسبت به صفحات کامپیوتر و لپتاپ) تمام تعاملات خود را به راحتی انجام دهند. شرکت های مختلف سازنده موبایل هر کدام دارای رابط کاربری متفاوتی هستند. برای مثال رابط کاربری در گوشی های آیفون و سامسونگ بسیار متفاوت است. همین رابط کاربری و نحوه انجام کارهای مختلف با گوشی های موبایل می تواند یکی از دلایل برتری یک برند نسبت به سایر برند های موبایل باشد.

 رابط کاربری اپلیکیشن و یا نرم افزار

رابط کاربری در هر اپلیکیشنی باید علاوه بر جذابیت ظاهری به نحوی باشد که کاربر بتواند تمام کارهای خود را به راحتی و در کوتاه ترین زمان انجام دهد. در طراحی رابط کاربری برای اپلیکیشن و نرم افزار های مختلف باید به نوع مخاطبان و سلیقه آن ها، بررسی طراحی های مشابه و همچنین راحتی در استفاده توجه ویژه ای داشت.

تأثیر رابط کاربری بر روی سئو

بدیهی است که یک رابط کاربری استاندارد و در عین حال جذاب می تواند تأثیر مثبت بسیار زیادی در سئو سایت شما داشته باشد. چرا که اگر حتی بتوانید ترافیک قابل توجهی را به واسطه محتوای جذاب، آفر ها و پیشنهادات مختلف و… هم جذب سایت خود کنید، اما سایت شما رابط کاربری ضعیفی داشته باشد در نهایت کاربران به سرعت سایت شما را ترک می کنند. این در شرایطی است که یک رابط کاربری قوی می تواند باعث باقی ماندن کاربر در صفحات سایت شما شود.

تأثیر رابط کاربری بر گوگل ادز

علاوه بر تأثیر مستقیم رابط کاربری بر سئو سایت، لازم است بدانید که رابط کاربری می تواند در نتیجه گیری از تبلیغات گوگل ادز نیز تأثیر بسیار زیادی داشته باشد. همانطور که ممکن است بدانید در تبلیغات گوگل، کلیک هر کاربر بر روی تبلیغات و ورود به سایت برای شما هزینه ای را در بر دارد، که بهتر است این هزینه بهترین نتیجه ممکن را داشته باشد. اگر سایت شما هزاران کلیک هم در طول روز از طریق گوگل ادز دریافت کند، اما رابط کاربری سایت مشکل داشته باشد ممکن است حتی یکی از این افراد هم برای شما تبدیل به مشتری نشوند و در نتیجه باید هزینه هنگفتی را برای تبلیغات بدون هیچ نتیجه ای پرداخت کنید.

بنابراین پیش از اقدام به تبلیغات گوگل مطمئن شوید که کاربران پس از ورود به سایت شما می توانند به راحتی در سایت شما تعاملات مورد نظر را انجام دهند.

تفاوت طراحی UI و طراحی گرافیک

 همانطور که پیش از این نیز اشاره شد در طراحی UI تمرکز بر قابلیت محصول مورد نظر است و هدف UI، طراحی یک محصول با استفاده راحت و آسان برای کاربران است. بهتر است طراح UI بر اصول گرافیک هم تسلط داشته باشد تا محصول نهایی علاوه بر راحتی در استفاده دارای ظاهری زیبا هم باشد. اما لازم به توضیح است که هدف نهایی کاربری آسان است نه صرفاً زیبایی محصول.

در صورتیکه در طراحی گرافیک یک محصول، تمرکز اصلی بر خلق یک محصول با ظاهری زیبا است.

چه در دنیای واقعی و چه فضای دیجیتال محصولات بسیاری وجود دارند که ظاهر و طراحی بسیار زیبایی دارند اما پیچیدگی استفاده از آن ها درنهایت منجر به عدم رضایت کاربران می شود.

اما همانطور که اشاره شد یک طراح UI که بر دانش گرافیکی هم مسلط باشد می تواند محصول بهتری هم از نظر کاربری و راحتی در استفاده و هم از نظر ظاهری خلق کند. برای مثال اعلام هشدار به کاربر در حین پر کردن یک فرم در صورتیکه با یک رنگ و شکل قابل توجه به کاربر نمایش داده می شود نمونه بارزی از این موضوع است.

استاندارد های طراحی UI چیست؟

هر نوع طراحی شامل یک سری اصول و قواعد است که رعایت کردن این موارد در نهایت منجر موفقیت در طراحی می شوند. از جمله این اصول و استاندارد ها در طراحی UI عبارتند از:

• توجه به ساختار

در طراحی UI لازم است یک ساختار منسجم و مشخص در نظر گرفته شود. تمام تعاملات کاربر باید در نهایت راحتی، روشن و مشخص باشد. المان های موجود باید به گونه ای طراحی شوند که مسیر کاربر برای انجام عمل مورد نظر شفاف و بدون زحمت باشد.

•  رعایت سادگی

یک رابط کاربری ساده چیزیست که کاربران شما بابت آن به شما امتیاز می دهند. فرآیند های طولانی و پیچیده به جز سردرگمی و نارضایتی کاربران چیزی برای شما ندارد. هرچقدر تعامل کاربران پیچیده تر باشد و زمان و انرژی بیشتری را از آن ها بگیرد، نارضایتی کاربران بیشتر می شود. از ایجاد اقدامات تکراری و اضافه برای کاربران بپرهیزید. بهتر است طراحی UI به گونه ای باشد که در عین آسانی، کاربران نیز بتوانند تعاملات مورد نظر خود را به سادگی و راحتی هرچه بیشتر انجام دهند.

• قابلیت دیده شدن

یکی از اصول مهم در طراحی UI اصل پدیداری یا قابلیت دیده شدن است. کاربر فقط باید چیزهایی را ببینید که به آن ها احتیاج دارد. این موارد باید با شکلی استاندارد در دید کاربر قرار بگیرد. از طرفی موارد فرعی و اضافه و غیر ضروری که می تواند توجه کاربر را از گزینه اصلی پرت کند تا حد ممکن باید حذف شود.

• اطلاع رسانی به موقع به کاربران

هر سیستم، سایت، نرم افزار، اپلیکیشن و… می تواند دستخوش تغییرات و خطا های ناگهانی باشد، یک طراحی UI اصولی و استاندارد باید بتواند به زبان ساده و قابل فهم این تغییرات و اتفاقات ناگهانی را به کاربر توضیح داده و او را توجیه کند.

• قابلیت انعطاف پذیری

ایده آل ترین رابط کاربری، طراحی است که در آن احتمال بروز خطا و اشتباه صفر است، اما ما با طیف گسترده از کاربرانی مواجه هستیم که هرکدام می توانند باعث ایجاد خطا هایی در سیستم شوند. خیال کاربر را از امکان انجام خطا و اشتباه راحت کنید. طراحی UI استاندارد باید تحمل این موارد را داشته باشد و راه چاره ای برای برطرف کردن اشتباه ممکن به کاربر ارائه دهد. برای مثال گزینه undo می تواند اطمینان خاطری برای کاربر باشد.

نتیجه گیری

UI یا رابط کاربری یکی از فاکتور های مهم برای موفقیت وب سایت، اپلیکیشن و نرم افزار شما محسوب می شود. رابط کاربری نقطه تقابل کاربر و سیستم می باشد و بهتر است به شکلی طراحی شود که هم خواسته کاربر در نهایت سادگی انجام شود و هم کاربر از تعامل با سیستم مورد نظر لذت ببرد. امیدواریم مقاله فوق در این زمینه برای شما مفید واقع شده باشد.